بررسی اثر شوک گرمایی بر کیفیت بلوغ و توان تکوین آزمایشگاهی اووسیت های گوسفندی

چکیده تنش گرمایی برون تنی (41 درجه سانتی گراد) اثرات مخرب بر بلوغ آزمایشگاهی اووسیت، تکوین رویان و عملکرد سلولی دارد. هدف از انجام این تحقیق اعمال تنش گرمایی بر اووسیت های گوسفندی طی بلوغ آزمایشگاهی و بررسی اثر آن بر الگوی بیان ژن های heat shock protein90 (hsp90)،(pap) polya polimerase، cyclin b، na/k-atpase، connexin 43 (cx43)، oct4 ، بلوغ میوزی (تکامل تا مرحله متافاز ii)، تکوین جنین و تعداد کل سلول های بلاستوسیست بود. همچنین تاثیر تنش گرمایی بر سخت شدگی زونا پلوسیدا، قطر اووسیت و الگوی توزیع گرانول های قشری در زیر غشای پلاسمایی نیز ارزیابی گردید. اووسیت های نابالغ گوسفندی(gv) به طور تصادفی به دو گروه دسته بندی شدند. اووسیت های گروه اول ابتدا به مدت 12 ساعت در دمای 41 درجه سانتی گراد و سپس 10 تا 12 ساعت در دمای 5/38 درجه سانتی گراد (گروه تحت تنش گرمایی یا hs) و گروه دوم به مدت 22 تا 24 ساعت در دمای 5/38 درجه سانتی گراد (گروه کنترل یا گروه بدون تنش گرمایی،nhs ) در محیط tcm-199 در انکوباتور با 5 درصد co2 کشت داده شدند. نتایج بررسی های ایمونوسیتوشیمی نشان داد در حالی که اووسیت های بالغ شده در 5/38 درجه سانتی گراد اغلب در مرحله متافاز ii تقسیم میوزی بودند، اکثر اووسیت های تحت تنش گرمایی در مرحله gvbd (germinal vesicle breackdown) متوقف شده یا دارای کروموزوم های ناهنجار بودند (05/0 p<). به علاوه تنش گرمایی 41 درجه سانتی گراد سبب کاهش درصد تسهیم (19/56 در مقابل 28/89 درصد) و درصد مورولا (85/26 در مقابل 85/37 درصد) گردید (05/0 p<)، اما درصد بلاستوسیست (17/17 در مقابل 21/24 درصد) را تحت تاثیر قرار نداد (05/0 < p). کیفیت جنین ها (شمار سلول های توده سلولی داخلی یا icm) با افزایش درجه حرارت به 41 درجه سانتی گراد به طور معنی داری کاهش یافت (01/0 p<). همچنین مشاهده گردید که تنش حرارتی باعث سخت شدگی زوناپلوسیدا ، افزایش قطر اووسیت و تغییر الگوی توزیع گرانول های قشری می گردد که در مقایسه با گروه کنترل معنی دار است (05/0 p<). میزان بیان ژن na/k-atpase به طور معنی داری در گروه تحت تنش افزایش یافت (05/0 p<). همچنین تنش گرمایی اگر چه باعث افزایش میزان بیان ژن های heat shock protein90 (hsp90)،(pap) polya polimerase، cyclin b و connexin 43(cx43) و کاهش میزان بیان ژن oct4 گردید، اما از لحاظ آماری معتی دار نبود (05/0 < p). اووسیت های گوسفندی در زمان بلوغ میوزی به آسیب های ناشی از تنش گرمایی برون تنی حساس بوده و کاهش بازده تکوین در این اووسیت ها مشاهده شد.